Het verval van recht

In het complexe web van verzekeringsovereenkomsten is het verval van recht een sanctie die verzekeringsondernemingen kunnen inroepen. Dit om hun aansprakelijkheid voor een schadegeval te beperken of uit te sluiten. Dit rechtsmiddel kan worden toegepast wanneer de verzekerde, in gebreke gebleven is met het nakomen van bepaalde contractuele verplichtingen.

Het onderscheid tussen verval van recht en uitsluitingsgrond

Het is essentieel om het verschil tussen verval van recht en uitsluitingsgrond te begrijpen. Een uitsluitingsgrond is een vooraf gedefinieerde voorwaarde in de verzekeringsovereenkomst die uitsluit dat bepaalde schadegevallen gedekt worden door de verzekering. Een verval van recht daarentegen is een sanctie die wordt toegepast wanneer de verzekerde een contractuele verplichting heeft geschonden. En dit ongeacht of deze verplichting expliciet in de verzekeringsovereenkomst werd vermeld.

De impact op het bewijslastregime

Het onderscheid tussen verval van recht en uitsluitingsgrond heeft een aanzienlijke impact op het bewijslastregime. In geval van een uitsluitingsgrond ligt de bewijslast bij de verzekerde, die moet aantonen dat het schadegeval onder de verzekeringsdekking valt. Bij verval van recht ligt de bewijslast daarentegen bij de verzekeringsonderneming, die moet aantonen dat de verzekerde een contractuele verplichting heeft geschonden. En vervolgens of dat dit handelen of nalaten een causale relatie heeft met het schadegeval.

Contractuele flexibiliteit: het verval van recht als dwingend recht

Een verzekeringsonderneming heeft meer vrijheid om in de polisvoorwaarden af te wijken van een uitsluitingsgrond, bijvoorbeeld door de lijst van uitsluitingsgronden te specificeren of de bewijslast bij de verzekerde te leggen. Volgens artikels 1315 van het Burgerlijk Wetboek en artikel 65 van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen dient de verzekeringsonderneming het verval van recht in te roepen om het bestaan van een vermeende inbreuk aan te tonen. Die verzekeringsonderneming moet ook het bestaan van een oorzakelijk verband aantonen tussen het gedrag van de verzekerde en de verwezenlijking van het schadegeval. Artikel 65 van de wet van 4 april2014 betreffende de verzekeringen is van dwingend recht. Het is m.a.w. niet mogelijk om in het nadeel van de verzekerde contractueel van dit regime af te wijken.

Het palet aan soorten verval van recht

Verval van recht kan zich op verschillende manieren manifesteren, afhankelijk van de specifieke contractuele verplichtingen die zijn geschonden. Enkele van de meest voorkomende soorten verval van recht zijn:

• Verval van recht wegens verzuim van kennisgeving: de verzekerde is verplicht om de verzekeringsonderneming zo snel mogelijk op de hoogte te stellen van het schadegeval. Indien de verzekerde een schadegeval niet meldt binnen de geldende termijnen, dan kan de verzekeringsonderneming de dekking weigeren. Voor rechtsbijstand is deze termijn vastgesteld op drie jaar.

• Verval van recht wegens verzuim van medewerking: de verzekerde is verplicht om de verzekeringsonderneming te helpen bij het onderzoek naar het schadegeval. Als de verzekerde met bedrieglijk opzet zijn verplichtingen niet is nagekomen, dan kan de verzekeringsonderneming de dekking logischerwijze weigeren.

• Verval van recht wegens verzuim van verzekeringsplicht: de verzekerde is verplicht om de verzekeringspremie te voldoen. Als deze verplichting wordt verzuimd, kan de verzekeringsonderneming het verval van dekking inroepen.

De gevolgen van verval van recht

Verval van recht kan verstrekkende gevolgen hebben voor de verzekerde. Het kan leiden tot het verlies van de volledige verzekeringsdekking, of tot een vermindering van de vergoeding die de verzekerde ontvangt. Het is daarom essentieel dat verzekerden zich bewust zijn van hun contractuele verplichtingen en deze nauwgezet naleven om te voorkomen dat ze te maken krijgen met de gevolgen van verval van recht.

Conclusie

Het verval van recht vindt plaats binnen de verzekeringsdekking en houdt een verlies van recht in. Omwille van een tekortkoming van de verzekeringsnemer, verzekerde of begunstigde aan een van hun verplichtingen is het een sanctie. Hierdoor wordt m.a.w. het recht op dekking ontnomen.

Het verval van recht is dan ook een belangrijk instrument voor verzekeringsondernemingen om hun aansprakelijkheid te beperken of uit te sluiten. Het is een complexe materie die inzicht vereist in het verzekeringscontract, het Belgische verzekeringsrecht en de specifieke omstandigheden van het individuele schadegeval. Indien u vragen heeft over verval van recht, is het raadzaam om juridisch advies in te winnen bij een gespecialiseerde advocaat.

Opnieuw een bewijs dat verzekeringsmakelaar Maes Group Verzekeringen als verzekeringsspecialist samen met een onafhankelijke rechtsbijstand dagelijks voor u het verschil kan maken.