Bij het afsluiten van een levensverzekering is de keuze van een begunstigde een belangrijke stap. Dit gaat namelijk niet alleen over wie het verzekerde bedrag zal ontvangen, maar ook over gemoedsrust voor de verzekeringsnemer. Toch blijft de begunstigingsclausule voor veel mensen onduidelijk, en dat terwijl de impact groot kan zijn. In dit artikel krijgt u uitleg over wat een begunstigingsclausule precies inhoudt, waarom deze zo belangrijk is en hoe u kunt zorgen dat uw wensen goed worden vastgelegd.

Wat is een begunstigingsclausule?

De begunstigingsclausule is simpel gezegd de regeling in uw levensverzekering waarin wordt vastgelegd wie het verzekerde bedrag zal ontvangen na uw overlijden. U kunt zelf kiezen wie deze begunstigde is. Dit kan uw partner zijn, uw kinderen of kleinkinderen, of zelfs een goede vriend. De keuze is aan u.

Deze clausule heeft dus direct invloed op wie het kapitaal uit uw levensverzekering ontvangt. Het is bovendien een keuze die u na verloop van tijd kunt aanpassen, bijvoorbeeld na ingrijpende levensveranderingen. Het kiezen van de juiste begunstiging kan fiscale gevolgen hebben, dus het is belangrijk goed na te denken over deze keuze en uw situatie regelmatig te evalueren.

Hoe kiest u de juiste begunstigde?

Als verzekeringsnemer heeft u het recht om zelf een begunstigde aan te duiden. Dit is geen verplichting, maar het zorgt wel voor duidelijkheid en voorkomt onduidelijkheden bij uw nabestaanden. Er zijn verschillende mogelijkheden waaruit u kunt kiezen:

Opties voor een begunstigingsclausule

U kunt bijvoorbeeld kiezen voor:

• Eén of meerdere begunstigden: U kunt meerdere mensen begunstigen, zoals zowel uw partner als uw kinderen, met elk een aandeel in de polis.
• Gelijke rang of volgorde: Het is mogelijk om meerdere begunstigden aan te duiden die ieder een gelijk aandeel ontvangen, of u kunt ze benoemen in een bepaalde volgorde (bijvoorbeeld eerst uw partner, daarna uw kinderen).
• Generieke of nominatieve aanduiding: U kunt de begunstigde generiek aanduiden, zoals met de term ‘partner’ of ‘kinderen’, of nominatief, waarbij u de naam van de persoon vermeldt.

Het is belangrijk dat uw keuze overeenkomt met uw persoonlijke situatie en wensen. De keuze tussen een generieke en een nominatieve aanduiding kan gevolgen hebben, zeker als u de begunstiging niet regelmatig evalueert.

Generieke vs. nominatieve begunstiging: wat past het beste bij u?

Generieke begunstiging

Bij een generieke aanduiding, zoals ‘partner’, blijft de begunstiging flexibel. ‘Partner’ kan dan ook elke huidige echtgenoot of wettelijk samenwonende partner zijn. Dit is vooral handig als u hertrouwt, omdat u in dat geval niet opnieuw een wijziging hoeft aan te vragen. Wees er wel van bewust dat de term ‘partner’ juridisch gezien meestal een wettelijke band vereist, zoals een huwelijk of een wettelijke samenwoning.

Nominatieve begunstigingsclausule

Bij een nominatieve aanduiding vermeldt u specifiek een naam, bijvoorbeeld ‘Anna Jansen’. Dit geeft zekerheid dat de begunstiging voor deze specifieke persoon geldt. Bij een scheiding kan een nominatieve aanduiding ook ongewenste situaties voorkomen; zonder aanpassing kan een ex-partner anders bijvoorbeeld nog steeds het kapitaal ontvangen, omdat deze als ‘partner’ werd aangeduid. Een nominatieve aanduiding biedt meer duidelijkheid, maar vraagt wel om regelmatige controle als uw leven en relaties veranderen.

Wat gebeurt er bij een scheiding?

Een scheiding kan grote invloed hebben op uw begunstigingsclausule. Door snel actie te ondernemen kunt u ongewenste situaties voorkomen. Hieronder staan enkele scenario’s op een rij.

• Generieke aanduiding (bijvoorbeeld ‘partner’): Als u gescheiden bent en de begunstiging niet aanpast, zal bij hertrouwen de nieuwe partner automatisch de begunstigde worden, omdat de generieke aanduiding ‘partner’ geldt voor de huidige echtgenoot.
• Nominatieve aanduiding (bijvoorbeeld ‘Marie De Smet’): Hier speelt de datum van de polis een rol:

1. Polis afgesloten vóór 1 september 2007: De ex-partner blijft begunstigde, behalve als hij of zij schuldig is bevonden in de scheidingsprocedure.
2. Polis afgesloten na 1 september 2007: Ex-echtgenoten verliezen in principe automatisch het recht op elkaars begunstiging, tenzij u samen schriftelijk anders heeft afgesproken.

• Wettelijk samenwonenden: Als wettelijk samenwonenden uit elkaar gaan en de begunstiging niet wordt aangepast, blijft de ex-partner de begunstigde zolang deze nominatief is benoemd.

Tip: Controleer uw begunstiging zodra uw burgerlijke staat verandert. Een kleine administratieve aanpassing kan grote gevolgen voorkomen.

Begunstiging van kinderen: hoe werkt dat?

Ook kinderen kunnen zowel generiek als nominatief worden aangeduid als begunstigden, afhankelijk van uw situatie en voorkeuren.

• Generiek: Bij een generieke aanduiding begunstigt u alle kinderen in uw gezin, ongeacht of zij wettig, natuurlijk of geadopteerd zijn. Bij overlijden van een van de kinderen gaat het aandeel van deze begunstigde automatisch over op zijn of haar kinderen. Dit zorgt voor een logische verdeling zonder dat u dit voortdurend hoeft aan te passen.
• Nominatief: Wanneer u specifiek één of meerdere kinderen bij naam benoemt, ontvangen alleen zij het kapitaal. Bij overlijden van één van hen gaat het aandeel niet automatisch over naar hun eigen kinderen, tenzij u dat anders hebt geregeld in de polis.

Kleinkinderen als begunstigden: een slimme keuze?

Het opnemen van kleinkinderen als begunstigden kan voordelig zijn, vooral op het vlak van erfbelasting. Door hen rechtstreeks als begunstigde aan te wijzen, kunt u mogelijk besparen op erfbelasting. Houd er echter rekening mee dat als het kleinkind nog minderjarig is, het geld op een geblokkeerde rekening wordt gestort. Ouders kunnen rente ontvangen, maar voor toegang tot het kapitaal zelf is toestemming van de vrederechter nodig.

Wat gebeurt er met de verzekering bij overlijden?

Wanneer een begunstigde overlijdt vóórdat de polis tot uitkering komt, kunnen er onverwachte gevolgen optreden. Afhankelijk van hoe u de begunstiging hebt vastgelegd, kan het verzekeringskapitaal deel uitmaken van de nalatenschap. Dit betekent dat andere erfgenamen aanspraak kunnen maken op het kapitaal, behalve als u specifieke afspraken hebt gemaakt.

Als erfgenamen de nalatenschap verwerpen, doen zij ook afstand van de begunstiging. Eventuele schuldeisers kunnen in dit geval nog steeds aanspraak maken op het kapitaal voor het aflossen van openstaande schulden.

Regelmatig evalueren: houd uw begunstigingsclausule up-to-date

Een levensverzekering sluit u doorgaans voor lange termijn af, en in die periode kunnen er veel veranderingen in uw leven plaatsvinden. Denk aan huwelijk, scheiding, de geboorte van kinderen of kleinkinderen, het overlijden van een familielid, of simpelweg nieuwe persoonlijke voorkeuren. Door uw levensverzekering regelmatig te evalueren – bijvoorbeeld jaarlijks – voorkomt u dat het verzekeringsgeld bij iemand terechtkomt die u niet meer als begunstigde ziet.

Een begunstigingsclausule aanpassen is eenvoudig, maar kan levensgrote gevolgen hebben als het niet tijdig gebeurt. Een korte afspraak met uw verzekeringsmakelaar zorgt ervoor dat uw begunstiging altijd correct en actueel blijft.

Laat ons u helpen: neem contact op voor persoonlijk advies

Heeft u vragen over uw begunstigingsclausule, of twijfelt u of deze nog klopt met uw situatie? Wij helpen u graag om dit helder en passend te regelen. Neem gerust contact met ons op voor een persoonlijk adviesgesprek, zodat u zeker weet dat uw keuzes juist vastgelegd zijn voor de toekomst.